کد مطلب:43125
شنبه 1 فروردين 1394
آمار بازدید:15
تفسير فراز چهل و ششم و چهل و هفتم خطبه نود وسه كه در آن علي (ع) ميفرمايد:» ما دودمان پيامبر از فتنه بني اميّه درنجاتيم و... « چيست؟
«نَحْنُ أهْلَ الْبَيْتِ مِنْهَا. بِمَنْجَاﺓوَلَسْنا فِيهَا بِدُعَاة»
[ما دودمان پيغمبر از فتنه بني اميّه در نجاتيم و در آن فتنه دعوت كننده نيستيم.]
دو مسئله در اين جمله متذكّر شويم:
مسئله يكم ـ مربوط به كلمه دعاﺓاست كه جمع داعي يعني دعوت كننده است. درباره اينكه ما در آن فتنه دعوت كننده نيستيم, دو احتمال ميرود: احتمال يكم اينست كه ما دعوت كننده به حمايت از حكومت بني اميّه (ارباب ـ بردگي) نيستيم, چون اين قضيّه از واضح ترين واضحات است لذا بعيد بنظر ميرسد كه نيازي به تذكّر داشته باشد. احتمال دوم اينست كه ما در آن فتنه دعوت بسوي خويشتن نميكنيم, زيرا اثري ندارد. اين احتمال از يك جهت ضعيف است, زيرا نه خود اميرالمومنين درفتنه معاويه سكوت فرمود و نه امام حسن مجتبي در اوائل زمامداريشان مادامي كه قدرت بر مقابله با معاويه داشتند و نه امام حسين در فتنه يزيدبن معاويه كه اسلام را در معرض نابودي قرار داده بود. البتّه پس از داستان كربلا دو امام كه معاصر چند سلطان بني اميّه بودند بجهت عدم قدرت, دعوتي نفرمودهاند. بهر حال, در جمله وَلَسْنا فِيهَا بِدُعَاﺓ بايد تأمّل شود كه مقصود چه بوده است.
مسئله دوم ـ اميرالمومنين در جملات قبلي اين فراز فرمودهاند كه بلاي فتنه بني اميّه مخصوص است, ممكن است موجب اين گمان باشد كه با مضمون جمله فوق كه » ما خاندان پيغمبر در آن فتنه درنجاتيم «سازگار نيست. پاسخ اين گمان چنين است كه مقصود از نجات خاندان پيغمبر نجات جسماني و رواني از بلايا و مصائب فتنه بني اميّه نيست, بلكه چنانكه تاريخ با كمال وضوح و قطعيّت نشان ميدهد, مهمّترين و شديدترين ضربات فتنه بني اميّه متوجّه خاندان پيغمبر بوده است, بنابر اين, مقصود از نجات, نجات ديني و روحي است كه فتنههاي بني اميّه ناتوانتر از آن بودند كه آسيبي به دين و روحيّات والاي خاندان عصمت وارد بسازند.